Właśnie Brzeźno jest pierwszym kurortem (kąpieliskiem morskim) na Pomorzu Gdańskim. W XIX wieku kąpiele morskie traktowano jako kuracje poprawiające stan zdrowia i samopoczucie. Moda na kąpiele w chłodnych wodach morskich rozpoczęła się w połowie XVIII wieku w Wielkiej Brytanii i rozprzestrzeniła się na kolejne kraje europejskie. W Brzeźnie pierwszy zakład kąpielowy w 1803 r. założył właściciel ziemski Gotthilf Friedrich Dallmer. I chociaż niedługo potem sprzedał zakład, kolejny właściciel kontynuował działalność (do 1806 r.) W 1807 r. po zajęciu Gdańska przez wojska napoleońskie, ówczesny gubernator Gdańska, francuski generał Jean Rapp polecił wybudowanie na brzeźnieńskiej plaży domu kąpielowego. I chociaż obiekty kąpielowe zostały zniszczone w 1813 r. tradycja kuracyjna w Brzeźnie się rozwijała. W 1820 r. Friedrich Bladau wybudował na terenie wydmowym dom kąpielowy z gospodą. Od lat 30-tych po 80-te XIX wieku do znacznego rozwoju kurortu w Brzeźnie przyczynił się Wilhelm Pistorius. Za tych czasów do Brzeźna przyjeżdżali zamożniejsi goście. Pod koniec XIX wieku Brzeźno staje się także popularnym miejscem zamieszkania. Przy ulicy Gdańskiej i Krasickiego powstają eleganckie wille i pensjonaty. W 1890 r. zostaje wybudowany nowy Dom Zdrojowy (stoi do dziś), a w 1899 r. Hala Brzegowa, rok później 100-metrowe molo. W okresie Wolnego Miasta Gdańska Brzeźno nabiera charakteru kąpieliska miejskiego.
Kto odwiedzał kurort?
Ogłoszenia o świadczonych usługach były podawane w gdańskiej prasie. W 1826 r. dla kąpielisk w Brzeźnie i Sopocie (w Sopocie pierwszy zakład kąpielowy powstał w1823 r. ) wydawane było czasopismo „kąpieliskowe” pt. „Kalisto”. Z pewnością przyjeżdżali do Brzeźna znamienici goście. A od 1867 r. kiedy Brzeźno z Gdańskiem zostało połączone linią kolejową, zaczęli przyjeżdżać tu także zwykli gdańszczanie.
W XIX wieku kuracjusze mogli używać ciepłych kąpieli morskich w wannach. Woda morska była doprowadzana do domu zdrojowego i podgrzewana. Mogli również korzystać z łazienek na plaży i kąpieli tzw. zimnych, w morzu. Od lat 40. oprócz kąpieli kuracjusze mieli do dyspozycji pięknie urządzony ogród i park zdrojowy, gdzie mogli oddać się wypoczynkowi i spacerom. Specjalnie dla kuracjuszy organizowano koncerty muzyczne, w wybudowanej w uzdrowisku muszli koncertowej. Pod koniec XIX wieku w budynku kąpieli ciepłych (Warmbad) stosowano pierwsze na wybrzeżu zabiegi lecznicze wodą, metodą według „Kneippa”. Leczenie wodą tą metodą stosowane jest nadal w w wielu uzdrowiskach Austrii i Niemiec. W Brzeźnie w Warmbad oferowano stosowanie wody morskiej w kąpielach, jak równiez nalewkach, „które znacznie zwiększają skuteczność kuracji”. Oferowano także kąpiele w piasku, kąpiele z ekstraktu igliwia, masaże, gimnastykę leczniczą, kuracje na powietrzu, sztucznym świetlem na słońcu, kuracje dietetyczne, w tym wegetariańskie. Na początku XX wieku pobyt w kurorcie uatrakcyjniła „dostojna” Hala Plażowa (w której na pietrze były: sala bankietowa, pokój muzyczny, pokoje bilardowe i towarzyskie, na parterze sale kawiarniane) oraz molo, do którego dopływały parowce z Gdańska. Modne stało się wówczas żeglowanie, gra w tenisa, czy też krokieta oraz jazda na rowerze.
Dorota Kuś